Grenzen voor beginners

Hallo daar, beste luistervriend, en welkom in deze aflevering van Kelly zegt Foert. De laatste van dit derde seizoen.

Vreest echter niet, ik ga subiet iets tofs aankondigen waar je misschien bij wilt zijn! Ik neem namelijk even een break omdat ik een vakantie heb gepland met mijn gezin waarin ik helemaal aanwezig wil zijn, en ook omdat breaks altijd goed zijn om mijn hoofd wat te laten bekomen en tegelijk te voeden met van alles dat dat in seizoen vier tot volle bloei kan komen.

Komt goed!

Eén van de laatste dingen die ik ga doen voor mijn congé is iets dat ik eigenlijk liever en liever doe: een masterclass geven.

Dat zit zo: als ik mijn online traject Note to Self over ontdekkend dagboekschrijven lanceer, dan voeg ik graag enkele specifieke master classes toe als bonus. Die bied ik ook aan, aan mensen die niet deelnemen aan Note to Self.

Misschien heb jij vorig jaar wel de master class rond jezelf ontschamen meegedaan, of die rond intentioneel denken of je stress de baas worden met zorg voor je zenuwstelsel. Dat zijn telkens presentaties van twee uur waarvan je achteraf de opname krijgt als video en audio, samen met een werkboek. Wreed tof, omdat je direct aan de slag kunt.

Via kellyzegtfoert.be kun je die vorige masterclasses nog altijd vinden, aankopen en direct beginnen kijken of meenemen als extra lange podcast. Check it out, op die van je zenuwstelsel zit nog altijd een zotte korting van honderd euro. Dat is niet mis.

Op zondag 17 maart, als je onmiddellijk luistert als deze episode uitkomt is dat binnen enkele dagen, geef ik de eerste nieuwe masterclass die bij editie twee van Note to Self hoort, over één van de onderwerpen waar ik het vaakst op coach. Grenzen stellen.

Je kan je nog inschrijven tot zaterdag 16/3 om middernacht om daar live bij te zijn, en als je dit later hoort, dan vind je via de show notes hoe je de opname kunt krijgen met het werkboek.

Ik wil in deze podcast een introductie geven rond dat heikele onderwerp van grenzen stellen. Ik ga je vertellen wat ik ermee bedoel, hoe grenzen eruit kunnen zien, en hoe je kunt leren om ze te gebruiken in je leven en je relaties op een manier die die relaties versterkt, niet verzwakt. Boeiend? Ik denk het wel!
---
Laat ons beginnen bij het begin.

Gezonde grenzen stellen en bewaken is voor mij persoonlijk een heel belangrijk onderwerp. Als je de vorige afleveringen van deze podcast hebt beluisterd, over luisteren naar de signalen van je lichaam en je zenuwstelsel, en het verschil tussen succes langs de buitenkant en hoe waarachtig succes langs binnen voelt, dan heb je misschien al de link gelegd met grenzen stellen. Of niet. Ook oké, dan gaat deze aflevering je zeker helpen om die link te zien.

Het is redelijk simpel: zonder gezonde grenzen zijn veel dingen niet duurzaam, noch vol te houden. Wat anderen je ook mogen vertellen over hoe tof of leuk ze wel niet zijn. Ik heb honderden mensen geleerd om een Tijdsbaas te worden en baas te worden over hun eigen planning, en ik vertelde daar altijd bij dat een Tijdsbaas per definitie ook een Grensbaas moet zijn.

Je kunt honderd boeken lezen en cursussen volgen over timemanagement, maar als je op elk verzoek ja zegt omdat je niet weet hoe je neen kunt zeggen, of zelfs dat dat volledig gepermitteerd is, dan kun je organiseren en managen tot in het oneindige: je bent een vogel voor de kat.

Grenzen kunnen en mogen stellen op het vlak van bereikbaarheid, energie, wie toegang heeft tot je lichaam, je hoofd of je agenda, het is volgens mij essentieel om niet opgebrand te raken en jezelf niet te verliezen in de verwachtingen van anderen.

Als je geen heldere grenzen bepaalt, stelt en bekrachtigd, dan leef je immers reactief in plaats van proactief. Je laat anderen bepalen wat je doet en hoe je dag en leven eruit ziet. Zowel als werknemer als ondernemer zijn grenzen bepalend. Als je je er niet van bewust bent dat je die te stellen hebt, dan kan het dat je plots tot het besef komt dat niet jij, maar je klanten baas zijn over je onderneming. Pijnlijk inzicht dat ik, samen met veel van mijn eigen klanten, heb gehad. Met alle gevolgen van dien als het gaat over werkplezier, inspiratie en goesting.

Wat is dat nu juist, een grens?
Ik gebruik graag de mooie definitie die ik zelf heb geleerd van een van mijn favoriete voorbeelden en inspiratiebronnen als het over het onderwerp gaat. Die van relatietherapeute Nedra Glover Tawwab.

Dit is hoe zij grenzen omschrijft:

*“Grenzen zijn verwachtingen en behoeften die je helpen je veilig en prettig te voelen in je relaties met anderen.”*

Met een grens geef je aan: tot hier en niet verder.

Een grens laat je toe om neen te zeggen en daardoor meer jezelf te zijn dan wanneer je ja zegt vanuit een gevoel van verplichting of niet anders kunnen. Of omdat je denkt dat je niet anders kunt dan de noden van iemand anders voorrang te geven op die van jou.

Je vergroot de kans aanzienlijk dat mensen rekening houden met je noden als je niet langer verwacht dat ze je gedachten kunnen lezen. Want hoeveel verbittering komt er niet voort uit niet uitspreken wat je wilt, omdat je het misschien zelf niet goed weet, maar wel verwachten dat de ander het kan weten en ruiken?

Je voelt het al: voor je je grenzen kunt stellen, moet je weten wat jij wilt en nodig hebt, en misschien nog boeiender, wat niet. Ha, daar komt die relatie met onszelf weer in beeld.

Door helder en duidelijk te zijn geef je de mensen rond je een handleiding die het simpeler maakt om te weten hoe ze best met je omgaan. Zodat ze weten welk gedrag jij accepteert en welk gedrag niet. Om dat te kunnen aangeven, sta je dus best al eens wat vaker stil bij wat jij wilt en nodig hebt. In je journal bijvoorbeeld, dat is wat ik je eerst en vooral leer in Note to Self. Zet je op die wachtlijst.
---
Om goed te snappen wat grenzen zijn, is het misschien even belangrijk om te weten waar ze niet om draaien.

Er bestaan immers heel veel misverstanden over het stellen en uiten van grenzen, en ik denk dat dat de reden is dat veel mensen grenzeloos leven en daar steeds uitgeputter en overweldiger door worden. En zichzelf de schuld geven van het feit dat ze over hun capaciteit gaan, want dat is wat ze vaak hebben geleerd: het zal wel aan jou liggen en luister vooral niet te veel naar je gevoel dat aangeeft dat het veel is. Het is overal wel iets. Gewoon wat positiever zijn en je gevoel overrulen met je hoofd. Kunnen we!

Kunnen we zeker. Maar het heeft gevolgen. Voor ons zelfbeeld. Voor ons leven. Voor onze fysieke en mentale gezondheid.

De misverstanden over grenzen zijn veelvuldig, dat is de voornaamste reden dat we er -zeker als mensen die gesocialiseerd zijn als vrouw- liefst een beetje van wegblijven.

Iemand die grenzen stelt zou egoïstisch zijn.
Grenzen zouden zorgen voor zwakkere relaties in plaats van sterkere.
Het zou niet vriendelijk zijn om een grens aan te geven.
Als je een grens aangeeft, dan moet je altijd uitleggen waarom, zodat niemand dingen over je zou kunnen denken die niet correct zijn.

En dus kiezen we liever voor de lieve vrede of de minste miserie.
Maar ik wil die gedachte van lieve vrede en minste miserie vandaag graag even in vraag stellen. De aflevering over people pleasen en zelfverraad met Louise van even terug indachtig. Hoe lief is de vrede echt als jij systematisch over je grenzen laat gaan om graag gezien te worden? Hoe oprecht zijn je relaties als jij vanbinnen verbitterd achterblijft omdat jouw gebrek aan grenzen ervoor zorgt dat jij je niet gezien en erkend voelt? En is dat een duurzame manier van leven en in relatie staan tot jezelf en anderen? Of voelt het anders dan het eruit ziet?

Er bestaat nog een bekend en mooi citaat over grenzen, van ene Prentis Hempill. Dat zegt: boundaries are the distance at which I can love you and me simultaneously. BAM.

Het gaat niet over egoïsme of manipulatie of controle.
Het gaat over onszelf niet verliezen door te voelen wat onze noden en onze capaciteit zijn voor de ander, en op basis daarvan aangeven hoe anderen met jou om kunnen gaan op een manier die voor jou goed voelt.

Zodat jij niet opbrandt omwille van je grenzeloosheid, wat ook niet goed is voor de relatie. Niet die met jezelf, noch die met de ander.

Als jij voelt dat je vaak om schijnbaar futiele of onverklaarbare redenen heel boos wordt, dan kan het dat jij te weinig grenzen aangeeft. En systematisch over je capaciteit gaat, omdat je niet meer connecteert met die capaciteit. Je hebt geen onuitputtelijke voorraad energie, en dus heb je die niet aan alles en iedereen weg te geven zonder dat jij in het rood gaat. Maar als je dat nooit hebt geleerd, omdat je ouders of zorgfiguren ook geen grenzen hadden, dan heeft dat soms zware gevolgen. En kan het dat jij al vele jaren roofbouw pleegt op vlak van je lichaam en je emotioneel leven, maar dat ook als een masochist hebt leren wegduwen en wegglimlachen.

Je hebt misschien geleerd dat mensen fixen, redden en controleren erbij hoort in relaties.

Je gelooft misschien ook oprecht dat liefde betekent dat je doet wat je wordt gevraagd, dat je alles laat vallen als iemand je nodig heeft, en dat je ja zegt als je neen denkt.

Gevolg: overbelasting, machteloosheid, het gevoel dat je een slachtoffer bent, dat je de speelbal bent van anderen, dat je niet goed weet wat jij eigenlijk wilt, wrok, stress, geen tijd voor jezelf, zin om te vluchten uit je eigen leven. Als je dit herkent, denk dan eens na over wie er allemaal toegang tot jou heeft, voor wie jij alles laat vallen, en wat de gevolgen zijn voor jou en hoe jij je echt voelt over je leven. Hoe liefdevol jij je echt nog voelt tegenover die andere partijen, en of jij verwacht dat zij aanvoelen dat jij over je grenzen gaat. En of er misschien kwaadheid of verdriet gemoeid is met dat gevoel van niet gezien en erkend worden.

Als je je noden niet meer kent en voelt, dan wordt het ook nog eens zoveel lastiger om die aan anderen aan te geven. Maar niet enkel dat, zelfs als je ze wel voelt, dan kan het zeer onveilig voelen om ze uit te drukken.

Je zal maar een grens aangeven en de kans lopen op afwijzing of uitgelachen worden. Je zal dat als kind maar meegemaakt hebben, dat aangeven dat iets te veel of te overweldigend was werd geridiculiseerd, en dat zal maar eens zo pijnlijk geweest zijn dat je er alles aan doet om zoiets nooit meer te moeten meemaken. Dat is wat ik zie bij veel mensen die ik begeleid: we leven rond die wonde heen, en het maakt ons grenzeloos en uitgeput. We zijn zo bang om anderen te verliezen dat we het aanvaarden dat we onszelf al lang verloren zijn.

Maar grenzen aangeven betekent niet dat er iets ergs gaat gebeuren. Sterker nog: leren om je op een respectvolle en heldere manier uit te spreken over je noden, verdiept je relaties net. En je kan er een rolmodel in zijn voor je kinderen en naasten, die er misschien ook nog mee worstelen.
---
In de masterclass van zondag ga ik je leren hoe je grenzen kunt aangeven en benoemen op een manier die liefdevol voelt, en helder. Niet alleen naar anderen, maar ook naar jezelf. Want liefdevol begrenzen kan je ook doen wat jouw gewoontes betreft.

Ik ga ook in op een ander stuk dat nodig is om te leren om grenzen te stellen en er gevolgen aan te verbinden als die grenzen niet worden gerespecteerd: dat stuk draait rond snappen en daadwerkelijk begrijpen waar jouw verantwoordelijkheid ligt, en waar helemaal niet.

Je hebt het misschien anders geleerd, maar jij bent bijvoorbeeld niet verantwoordelijk voor wat andere mensen over jou kiezen te denken en op jou kiezen te projecteren, bewust of niet bewust. Jij hoeft dat stuk niet onder controle te houden, dat is van de ander, niet van jou.

Er zal immers nooit een wereldwijde consensus bestaan over wie jij bent en wat dat betekent. De ene zal je altijd te weinig vinden, de ander te veel, en nog iemand anders net goed. Het is niet aan jou om je aan te passen aan elke mens met een mening die toevallig of niet jouw pad kruist.

Wat wel binnen jouw verantwoordelijkheid ligt is hoeveel toegang jij mensen verschaft en wie je vanop veilige afstand kiest te aanvaarden. Je kan mensen graag zien en beslissen dat je ze niet meer in je leven wilt. Nu of ooit.

Die beslissing bekrachtig je door middel van het stellen en uitspreken van grenzen. Of anderen daar bepaalde dingen bij voelen, en wat dat dan is, dat is iets van de ander. Elke volwassen mens heeft recht op zijn eigen gevoelens en beleving.

Als jij je uitgeput voelt in je leven, of bepaalde symptomen vertoont die erop wijzen dat jij over je capaciteit gaat of bent, dan wil ik je heel graag uitnodigen om je in te schrijven voor de masterclass van zondag.

We gaan nog veel dieper in op het belang van gezonde grenzen leren stellen, en je kan erna direct aan de slag om eens te kijken naar hoe het met jouw grenzen is gesteld en wat je kunt beginnen doen en bekijken om ermee te beginnen werken.

Merci om te luisteren naar dit derde seizoen van Kelly zegt Foert. Ik heb er zelf weer enorm hard van genoten, en er komt nog heel veel meer, na mijn congé. Als je er zondag kiest bij te zijn, dan zie ik je heel graag in mijn zoom room. En indien niet, tot binnen enkele weken!

Daaaaag!