Disciplineprobleem of voelprobleem?

Welkom in deze aflevering van Kelly zegt Foert.

Ik hoop dat je oké bent, aan de andere kant. Dat de herfst zacht voor je is, en je de ruimte geeft om wat te vertragen en uit te zoomen. Voor mij is de herfst liefst een periode van reflectie, om terug te kijken naar de maanden die geweest zijn en te voelen wat ik nodig heb. En daar is wel wat rebellie voor nodig, om te vertragen in de drukte van alle dag. Het is en blijft een leerproces, op die rem mogen duwen als iedereen rond je maar blijft gaan en lijkt te vinden dat dat de enige manier is.

Vandaag wil ik graag een inzicht met je delen waar ik de afgelopen tijd al een paar keer toe kwam. Rond mijn eigen leven, maar ook rond dat van de mensen die ik mag coachen of die dicht bij mij staan en zo vrij zijn om dingen met mij te delen waar ze niet mee te koop lopen, maar die er wel zijn.

Je weet dat of je weet dat niet, maar in mijn job denk ik mee met mensen die om de een of andere reden vast zitten. Als die mensen bij mij komen, dan gebeurt het vaak dat ze mij het probleem als volgt uitleggen:

Ik wil iets doen of veranderen, en ik weet wat en ik weet ook wat ik zou moeten doen, maar het lukt me niet. En dan is hun conclusie dat ze een gebrek hebben aan discipline of karakter. En ik snap dat, want ik heb die oefening zelf al heel vaak doorgemaakt, en ik heb zelf ook lang gedacht dat ik niet vooraan stond op de dag dat het doorzettingsvermogen werd uitgedeeld.

Maar als je dat denkt en oprecht gelooft, dan zit je eigenlijk al een beetje vast. Dan zit je met wat schrijfster Carol Dweck van het boek Mindset een fixed mindset noemt. Je gelooft dat je het niet kunt, niet dat je het nog niet kunt, wat een groot verschil is. Dat er mensen zijn met veel discipline en weinig discipline, en dat dat eigenlijk al bij je geboorte vastligt en dat je het ermee te doen hebt. Maar dat is, pardon voor de term, dikke zever. Dat klopt niet. En als je dat gelooft, dan geef ik je vandaag de toestemming om daarmee te stoppen.

---
Door ondertussen heel wat mensen te coachen en te begeleiden in online trajecten, kwam ik tot een ander inzicht.
Dat mensen die snel opgeven niet zozeer een probleem hebben met discipline, maar met voelen. Om iets te bereiken dat nu nog buiten handbereik ligt, moet je immers in staat zijn om dingen te voelen die niet altijd zo comfortabel zijn.

Frustratie, omdat niet alles altijd loopt zoals je het in je hoofd had. Teleurstelling, omdat niet iedereen rond jou mee is met wat jij wilt doen of veranderen. Verdriet, omdat elke poging om iets te veranderen je ook wijst op oud zeer dat misschien nog niet in de ogen is gekeken. Jaloezie, omdat het bij anderen allemaal simpeler en sneller lijkt te gaan. Ongemak en kwetsbaarheid, omdat je nu eenmaal de toekomst niet kunt voorspellen en controleren, hoe graag je dat ook zou willen. Angst, omdat het wel eens zou kunnen dat de uitkomst die je voor ogen hebt niet bereikt zal worden en je daar een betekenis aan zult plakken over jezelf en je gebrek aan wilskracht en discipline.

Ik zei het al in de allereerste aflevering van kelly zegt foert, en het is een boodschap die ik hier tot in den treure zal blijven brengen: het is niet omdat velen van ons geleerd hebben dat er wenselijke en minder wenselijke emoties zijn, dat het helpend is om die emoties te blijven onderdrukken.

Alle emoties hebben een signaalfunctie.
Het heeft heel veel voordeel om in contact te staan met je lichaam en wat daar gebeurt, zonder te overrulen met ons hoofd.

Dat overrulen ziet er voor de mensen die ik zie uit als enorm kritische en negatieve zelfpraat.

Ze mogen van zichzelf vooral niet voelen en doen er alles aan om dat te voorkomen. Door zichzelf dag in dag uit te bekogelen met boodschappen die ze vaak als kind hebben gehoord en gewoon hebben overgenomen, soms zonder dat ze dat zelf goed doorhebben.

Van zodra er zich een emotie aandient als angst, boosheid, verdriet, frustratie of wat anders, gaan ze dat tegenspreken in hun hoofd. Dat er toch niks ergs is, dat ze zo niet moeten zagen of trunten, dat ze beter dit of dat, en andere megaharde woorden die ondertussen als de waarheid klinken en niet als een onwaarschijnlijk strenge innerlijke stem die ze altijd en op elk moment met zich meedragen.

Ze hebben vaak al heel jong geleerd dat ze -zeker als vrouw, maar ook als man- van alles moeten zijn, en dus ook van alles niet mogen zijn. En dus ook niet mogen voelen, en die gevoelens al zeker niet tonen als we ze toch voelen. Zelfs niet aan zichzelf.

We proberen te voldoen aan een of ander ideaal van goedheid, terwijl dat natuurlijk maar een deel is van wie we echt zijn. De meeste mensen deugen, dat is absoluut waar, maar dat neemt niet weg dat als die mensen van zichzelf nooit eens kwaad of bang of gekwetst of gefrustreerd mogen zijn, dat na een tijd serieus begint te etteren onderhuids, en dat dat nogal wat gevolgen heeft voor die mensen en de mensen waarmee ze in contact staan.

Ik zie zoveel vrouwen die zichzelf te pletter lopen in vooral goed en flink te moeten zijn, omdat ze dat zo geleerd hebben, dat ze geen benul meer hebben van wat ze willen en voelen. En telkens er een emotie naar boven komt hebben ze daar zoveel oordeel over dat ze niet anders kunnen dan hun innerlijke stress wegeten, drinken, scrollen, of wat dan ook.

We geloven oprecht wat het patriarchaal systeem waarin we nog altijd leven ons oplegt: dat we als vrouw vooral onbaatzuchtig, waardig, nederig, gehoorzaam, mooi, goed,

Sta daar eens bij stil, wat voor druk dat is voor echte mensen die van alles zijn en zouden moeten mogen voelen zonder wegduwen omdat het niet hoort bij al die regels die hen zijn opgelegd. Fuck vint. Zet je er maar eens aan. Aan die fucked up handleiding die anderen voor ons hebben bedacht.

We zetten ons er niet alleen elke dag braaf aan, als vrouwen veroordelen we ook andere vrouwen die wel foert zeggen. Voer voor een andere aflevering, maar ik wil dat graag even zeggen. Dat het waanzinnig is dat wij een systeem helpen ondersteunen dat ons onderdrukt, maar dat we het wel doen, omdat we ons er dikwijls gewoon compleet niet meer bewust van zijn.

Ik vind dat we hier om te beginnen meer over moeten praten, want die emoties zijn er wel, en we lopen ervan weg door onszelf te verdoven met de dingen waarvan we voelen dat ze eigenlijk niet goed voor ons zijn. En in plaats van dat te begrijpen overladen we onszelf met nog meer hardheid in de vorm van schuld en schaamte. Dat is de meest toxische vicieuze cirkel waarin je je kunt bevinden, en zo veel mensen zitten er dag in dag uit in zonder het zelf te beseffen. En ze voelen zich kak, maar dat willen ze zelfs niet in de ogen kijken, waardoor ze van alles doen om maar niet te moeten kijken. Wat dan weer effect heeft op hun relaties, en zo wordt die cirkel eigenlijk nog meer kak. Kunnen jullie zich daar iets bij voorstellen? Ik wel, omdat ik het elke dag zie. En er soms zelf ook nog eens durf in te verzeilen, als ik niet oplet.

---
De titel van deze episode is: heb jij een disciplineprobleem, of een voelprobleem?

Als we daadwerkelijk geloven dat alles dat ons is voorgeschoteld door de katholieke kerk in de vorm van de zeven doodzonden waar is, dan zijn we zo gejost als we ook daadwerkelijk zijn.

Als we oprecht geloven dat luiheid een zonde is, dan ontkennen we dat we als mens rust nodig hebben, en tijd om op onze positieven te komen. Dan vergeten we dat we mensen zijn, en geen robots, ook al draaien we allemaal mee in een systeem dat liever zou hebben dat we gevoelloze robots zouden zijn zonder offdays, verdriet, angst en twijfel. We zijn dat niet, en we moeten dat ook niet willen zijn.

Denk terug aan de aflevering met Mieke Lannoey over burn-outs en burn-ons.

Als we oprecht geloven dat we niet genoeg zijn en hebben, dan gaan we heel ons leven kwetsbaar zijn voor misbruik en uitbuiting en gaan we heel ons leven van alles proberen te bewijzen over onze waarde als mens door te doen en te lopen en overfunctioneren.

In de verslavingszorg zeggen ze soms dat je nooit genoeg kunt hebben van waar het eigenlijk niet om draait. Je wilt altijd het volgende shot externe bevestiging, zoals je als verslaafde begint te leven van het ene glas wijn naar het volgende. Omdat het dat niet is dat je echt nodig hebt.

Je hebt liefde en erkenning nodig, te beginnen met die van jezelf.

Ik ben ervan overtuigd dat alles zo veel simpeler zou zijn op deze wereld als we gewoon vaker zouden toegeven dat we bang zijn. Dat we gecompliceerde gevoelens hebben over dingen waarvan we misschien hebben geleerd dat het zo niet hoort. Het is mijn eigen ervaring dat jezelf zo vaak je kan losmaken van wat zou moeten, en in plaats daarvan volle bak en met nieuwsgierigheid te kijken naar wat is, een hele dikke fuck you is, en belachelijk bevrijdend kan zijn op heel wat vlakken.

Dat het pas is als je jezelf kunt aanvaarden zoals je bent, en nu al graag zien, dat je er ook in slaagt om voor jezelf te zorgen. En dat je dan eigenlijk niet eens zo veel wilskracht nodig hebt, omdat je alles doet uit liefde voor jezelf, niet om iets te bewijzen of liefde van jezelf of anderen te verdienen.

Als jij worstelt met discipline opbrengen, vraag je dan eens af of jij echt alles mag voelen van jezelf.

Zonder schaamte of oordeel.
Of jij kunt aanvaarden dat sommige dagen met verdriet komen, of kwaadheid. Of je die emoties kunt zien als de signalen die ze zijn over wat jij misschien tolereert dat je beter niet langer zou tolereren.

Als je de dingen echt in de ogen durft kijken, dan moet je ze na een tijd minder verdoven, omdat je leven beetje bij beetje beter wordt.

Niet makkelijker, maar jij wordt sterker doordat je durft te kijken naar alle oude verhalen waarmee je jezelf en anderen in de weg zit.

Dan kun je stoppen met iedereen rond je de schuld te geven ook. Dan moet je niet eens meer boos zijn of teleurgesteld omdat anderen niet in je geloven, maar dan mag jij eindelijk beginnen geloven in jezelf en jezelf de dingen geven die je nu van anderen verwacht.

Dan kun je stoppen met al je kracht weg te geven aan andere mensen, die ook maar vooral met zichzelf en hun eigen gedachten en overtuigingen bezig zijn.

Het is oké als dat lastig is.
Sommige dingen die belangrijk zijn, zijn ook lastig.
Het is oké om in te zien dat je misschien hulp nodig hebt om eindelijk te beginnen voelen wat je al lang wegduwt.

Om toe te geven dat het eigenlijk niet zo goed gaat.
Om al die potjes open te trekken van verdriet en boosheid en frustratie en eenzaamheid.

I know, dat is oncomfortabel as fuck.

Het is toegeven dat dingen soms dubbel zijn. Dat wat leuk zou moeten zijn om wat voor reden dan ook pijn doet, of verdrietig voelt. Dat we daar niet altijd in te kiezen hebben.
Dat het niet draait om gewoon wat positiever zijn of gewoon wat minder nadenken.

Dat het kan, dat jij of andere mensen denken in functie van dankbaar moeten zijn of genieten of wat dan ook, maar dat wij voelen wat zich aandient. En dat we kunnen kiezen: afwijzen of aanvaarden.

Met onszelf blijven vechten, of luisteren.

Ik heb al de boeiendste, kwetsbaarste, mooiste gesprekken gevoerd met de mensen rond mij die bewust niet langer weglopen als het niet is wat het moet zijn.

Ik ben zo dankbaar dat ik een paar mensen rond mij heb die daar megacourageus in zijn. Die bereid zijn om samen met mij naar de lastige dingen te kijken, ook in onze onderlinge relaties.

Want laat ons eerlijk zijn: als je het laagje bladgoud ervan afkrabt zijn relaties tussen mensen niet zo simpel.

Toch zeker als je ervoor kiest om ervoor te gaan en niet aan de oppervlakte te blijven. Zij die ongewapend en met hun handen omhoog durven zeggen dat ze het ook niet weten, dat ze ook twijfelen en bang zijn.

Ik denk het steeds meer, dat we dat vaker zouden moeten durven en kunnen toegeven aan elkaar.

Dat we bang zijn.
Dat het heel kwetsbaar voelt.
Zodat we ons niet langer moeten wegsteken achter een schild van onoverwinnelijkheid, of erger nog: elkaar moeten viseren of aanvallen uit angst die nooit wordt uitgesproken, maar wel zichtbaar is in de vorm van egoïsme, elkaar een loer draaien of de ogen uitsteken.

Wat leuk of makkelijk zou moeten zijn, is het onder de oppervlakte lang niet altijd.

Alleen is het focking kwetsbaar om aan anderen toe te geven of te tonen dat je onder je harnas in schuim en zweet staat. We gebruiken liters deo en parfum om niet te moeten toegeven en tonen dat we het lastig hebben.

Alle begin is moeilijk.
En kwetsbaar.

Ken je dat gedicht van Rumi?
Ik deel het soms in mijn cursussen.

Het heet the guest house, en ik ga het origineel delen in de show notes van deze aflevering op kellyzegtfoert.be. Ga het zeker eens in zijn totaliteit op je gemak lezen.

Kort gezegd:

Zie jezelf als mens als een gastenhuis, zegt de dichter. Een gastenhuis waarin zich elke ochtend een nieuwe gast kan aandienen.

Verwachte, maar ook onverwachte gasten.
Soms is het vreugde, soms ook angst of een verhoogd bewustzijn. Soms is het schaamte, een donkere gedachte.

Verwelkom ze allemaal, zegt Rumi.
Behandel elke gast met respect, ook al haalt hij je huis overhoop.
Wees zelfs dankbaar, want elke gast is gestuurd als gids.

En ik weet het, als je in het midden van de emotie zit voelt het als van alles, maar niet als een gast waar je welkom tegen wilt zeggen.

Maar emoties als jaloezie of frustratie zijn heel vaak gigantische pijlen naar wat we willen maar nog niet aan onszelf willen toegeven.

Als we willen voldoen aan het ideaal van de kalme vrouw die nooit boos of bang of jaloers of gefrustreerd is, dan doen we onszelf en anderen tekort. Ik weet het, het geeft ons het gevoel dat we veilig zijn en alles onder controle houden, maar dat doen we nooit echt.

Het is een vals gevoel van veiligheid ten koste van wie we echt zijn. En mogen zijn. Als we onszelf daar de toestemming voor geven.
Begin met erop te letten wie je afwijst of afkeurt of dreigt met het wegnemen van liefde als je je volledige zelf durft te zijn.

Als je durft voelen en erkennen dat je voelt.

Omring je met mensen die je uitdagen om te delen hoe het echt gaat, en zichzelf uitdagen om hetzelfde te doen, ook als het soms oncomfortabel is op korte termijn.

Mensen waarvan je weet dat ze je nog altijd graag gaan zien. Ook als je naar zweet ruikt, je benen niet hebt geschoren of toegeeft dat je geen benul hebt waar je mee bezig bent.

Ook als je aangeeft dat het even niet helder is, of pittig, of je niet altijd weet van welk hout pijlen maken.

Richt je tot de mensen die “moh, vertel eens” zeggen in plaats van “je moet daar zo niet mee bezig zijn” of “denk gewoon wat minder na”. Zij die samen met jou bereid en nieuwsgierig zijn, en courage hun hete patatten uit het vuur durven te halen.

Zij die zelf ook door beginnen krijgen dat wat leuk zou moeten zijn, een berg shit naar boven kan brengen. Dat dagen die vrolijk zouden moeten zijn, soms een perfect recept in zich dragen om goed potje te janken. Dat dat oké is.

En compleet begrijpelijk, als je maar de tijd neemt om te graven, en te praten.

Zonder schaamte, maar met nieuwsgierigheid.

Wat wil gehoord worden, in plaats van genegeerd of bevochten?
Wat heeft meer zorg nodig, eerder dan hardheid?
Waar wijst wat er is, maar wringt, jou op?

Kun je luisteren, zonder oordeel, en stoppen met vechten?
Kun je alle codes en conventies van hoe je zou moeten zijn lossen, of op zijn minst in vraag stellen?

Ik wens het ons toe. Tot snel!