De kracht van fuck that shit

Welkom in Kelly zegt foert!
Ik neem deze aflevering af op een zalige zonnige vrijdag in maart, toch echt wel een topseizoen qua #vergeetniettekijken vind ik.
Deze aflevering werd geïnspireerd door een van de zalige vrouwen die ik als coach mag begeleiden. Jaja, het is hier nogal dikwijls van uit het leven gegrepen. Een klein beetje achtergrondinfo misschien: deze zalige madam heb ik een tijd geleden al gecoacht gedurende een zestal sessies waarin ze samen met mij tot flink wat inzichten kwam over haar relatie met geld, veiligheid en perfectionisme.
Onlangs contacteerde ze me opnieuw omdat ze voelt dat het tijd is om werk te maken van een droom die ze al lang koestert maar nog niet waar durfde maken. En in haar mailtje stelde ze me voor om de volgende sessies de “cut the crap”-sessies te noemen. Een vibe die ik alleen maar kan toejuichen.
Ik weet uit ervaring dat de grootste veranderingen gebeuren op het moment dat je een paar dingen denkt of uitspreekt.
Zo kan het niet verder. Ik ben mijn eigen bullshit kotsbeu. Cut the crap. Fuck that shit.
En ik ga hier al maar direct aanvinken dat deze aflevering weer expliciet taalgebruik bevat, maar dat is soms nodig.
In deze aflevering wil ik het graag hebben over de kracht van “fuck that shit”, en waarom rock bottom en toegeven dat het kak gaat soms nodig zijn om iets te kunnen veranderen.
Als jij iets hebt dat jij graag wilt aanpakken of veranderen, dan zijn er een paar dingen die je eens kunt bekijken.
Het begint bij bewustzijn. Altijd. Bij durven kijken en voelen naar wat jij echt denkt en gelooft, en wat het gevolg is voor wat jij doet of niet doet.
Je kunt jezelf compleet blokkeren of in slaap wiegen door alles te geloven dat je denkt. Je automatische gedachten kunnen gigantisch de plak zwaaien in je leven, waardoor je jaren op automatische piloot kunt leven tot er plots iets gebeurt dat alles op losse schroeven zet. Het is iets dat fungeert als trigger.
Bij de ene is dat een kind krijgen. Bij de ander is dat ontslagen worden, of plots niet meer uit bed geraken en niet kunnen stoppen met wenen. Soms gebeurt er een shift nadat iemand ziek werd of een dierbare verloor. Denk terug aan mijn vriendin Louise in de vorige aflevering, die Covid kreeg en plots alles dat ze geloofde over zichzelf en anderen zag wankelen. Soms blijkt wat jij normaal was gaan vinden misschien helemaal niet zo normaal. Of ben je ineens in de war over waar je eigenlijk al jaren naartoe aan het rennen bent en of je dat wel wilt.
In het Engels noemen ze dat soms The Dark Night of the Soul. De donkere nacht van de ziel. Klinkt spooky, en voelt ook zo. Het is een moment waarop je het plots niet meer weet en niks nog lukt. Niks lijkt nog te kloppen of juist te zitten, je voelt het niet meer, je vraagt je af wat voor zin het heeft, je doorgaat wat ze soms een ‘spirituele depressie’ noemen. Heel wat vanzelfsprekende dingen worden dan in vraag gesteld, je kijkt naar jezelf en anderen op een andere manier, het voelt alsof de schellen van je ogen vallen en tegelijk zie je nog niet wat dan wel waar is. Heel verwarrend allemaal. Alsof je op een rollercoaster zit en geen idee hebt hoe en wanneer je er weer af zult geraken.
Nogal wat mensen ervaren die periode rond hun veertigste, zo blijkt, maar het kan ook op andere momenten zijn. Je kunt je wanhopig voelen, omdat de controle die je dacht te hebben er niet blijkt te zijn.
Eckhart Tolle, de Duitse schrijver van ondermeer “The Power of Now”, heeft een beroemd citaat dat zegt “Als mensen me zeggen dat ze niet meer weten wie ze zijn, dan feliciteer ik hen.” Omdat dat het moment is waarop verandering zich begint aan te dienen, zegt Eckhart, die eigenlijk gewoon Ulrich heet, maar dat is een ander verhaal.
Vergis je niet: je eerste reflex zal altijd zijn om weg te lopen van het niet weten en van het donker. Maar na een tijd ga je beseffen dat je niet weg kunt lopen van jezelf. En misschien is dat wel jouw rock bottom. Het was in elk geval al een paar keer die van mij.
En het was het begin van iets dat ze in de wereld van de spiritualiteit soms omschrijven als ontwaken. Al weet je soms niet dat je aan het slapen was tot je wakker wordt met een gigantische kwak op de grond.
Het is gelukkig niet altijd zo extreem. Je kunt ook eerder ingrijpen, door dichter bij je eigen gevoel te blijven. Dat doe je door dat gevoel ook genoeg aandacht te geven, los van je gedachten waarmee je soms hebt geleerd om jezelf te sussen. Omdat je niet ondankbaar of negatief wilt zijn, bijvoorbeeld. Omdat je geleerd hebt om alles altijd goed te praten, ook tegen jezelf.
Stel dat jij na elk weekend voelt dat je teleurgesteld bent, dan heb je een paar opties. Je kunt dat zo snel mogelijk wegduwen, omdat je denkt dat je dat oncomfortabele gevoel van teleurstelling niet aankunt of er liever niet naar kijkt. Dat wegduwen kun je doen door niet te voelen maar te verdoven. Dat doen we meestal met sociaal aanvaardbare middelen, zoals een glas drinken of eten of scrollen of Netflixen of iets anders dat op korte termijn voor afleiding zorgt van waar we eigenlijk misschien beter eens naar zouden moeten kijken.
Het lijkt allemaal niet erg, maar ik heb ooit Alfons Van Steenwegen geïnterviewd, die mens van de klassieker “Liefde is een werkwoord”. Hij omschreef dat soort kleine ergernissen dat niet wordt uitgesproken als zandkorrels die dag na dag schuren tussen je badpak en je vel. Na een week kun je dat nog aan, maar laat al die ergernissen schuren voor jaren en ze zorgen ervoor dat de pijn ineens onoverbrugbaar wordt en alles rood ziet en begint te ontsteken.
Het is dus juist heel belangrijk dat je luistert naar de momenten waarop je “fuck that shit” denkt.
En het kunt aangeven ook.
Ik ben overprikkeld. Ik heb genoten van het weekend en ik voel me leeg, kun je me even wat ruimte geven?
Het ligt niet aan jou, er wordt gewoon een oud zeer bij mij getoucheerd. Mama gaat een beetje wenen of in haar dagboek schrijven en gaat dan een spelletje met jou spelen. Merci voor je vraag, maar het is even moeilijk, kan ik er volgende week op terugkomen. Niet iedereen heeft geleerd om op die manier te voelen en te uiten.
Ik ook niet. We zijn dikwijls bang dat anderen het persoonlijk gaan nemen, en we nemen zelf ook veel dingen persoonlijker dan soms nodig.
Ik begeleid zoveel mensen die zichzelf elke keer weer sussen als ze voelen dat er iets is dat hen frustreert. Dat hangt dikwijls samen met hoe ze als kind werden gesust en toegesproken als ze boos of verdrietig waren.
Als jij altijd hebt gehoord dat je niet moet wenen omdat andere mensen het veel erger hebben, en dat je ook niet ondankbaar mag zijn, want je hebt zoveel wel, dan word jij later misschien een vrouw die doodop is en nooit neen mag zeggen van zichzelf en aan het einde van de dag ook nog eens kwaad is op zichzelf omdat ze er niet aan toe is gekomen om in haar dankbaarheidsdagboekje te schrijven dat ze zo dankbaar is voor het stromend water en de electriciteit en het feit dat ze tenminste niet alleen is.
Allemaal goed en wel, al die dankbaarheidsjournals die lang zo populair waren. Maar ik denk dan ook: zolang ze ons zeggen dat we vooral dankbaar moeten zijn en moeten focussen op wat goed is zodat wat goed is beter wordt, is dat vooral voordelig voor de mensen die gebaat zijn bij dankbaarheid en die dankbaarheid kunnen gebruiken als middel om onderdrukten nog meer te onderdrukken.
Fuck that shit.
Echt.
Je hebt het gevoel van cut the crap en dit kan zo niet verder nodig om los te breken. Het is het begin van wakker worden en dingen loslaten die je te lang kleiner en gedweeër en volgzamer dan nodig hebben gehouden.
Zonder dat gevoel was ik niet in therapie gegaan toen ik een huilbaby kreeg, elf jaar geleden.
Als ik mezelf was blijven sussen met “elke avond wijn drinken is niet zo erg”, dan weet ik niet waar ik was geëindigd, eerlijk gezegd.
Ik kus mijn beide handen voor het feit dat ik een partner heb die luistert als ik zeg dat het niet gaat. Dat iets me niet gaat. Dat er nog altijd patriarchale regels in onze relatie doorschemeren op vlak van de vrouw die zorgt en de mentale lading van emotionele shizzle en het regelen van verjaardagsfeestjes op zich neemt binnen het gezin, terwijl dat niks te maken zou mogen hebben met je geslacht.
Het is belangrijk om daarover te praten en te proberen om het niet persoonlijk te nemen als iemand zegt dat iets schuurt of lastig is.
Dat hebben wij moeten leren. En het is nog altijd verre van perfect.
Wij triggeren elkaar nog altijd soms en nemen dingen persoonlijk die niet zo zijn bedoeld. En het is oké.
Soms zijn de meest oncomfortabele gesprekken en momenten exact de momenten die we nodig hebben om als koppel te groeien.
Als ik hoor dat koppels nooit ruzie hebben, dan vraag ik me ook soms af of die dan wel nog groeien. Soms moet het schuren en wringen om daarna weer sterker te worden. Dat is niet enkel zo in relaties, maar in alles. Als het niet had geschuurd op mijn vorige jobs dan kon ik niet doen wat ik nu zo onwaarschijnlijk graag doe.
Als ik niet elke ochtend wakker was geworden met het gevoel dat mijn BMI van 47 me doodongelukkig maakte, dan had ik nooit iets gedaan aan mijn gewicht en weet ik niet hoe de dingen er nu voor mij hadden uitgezien.
Als ik niet had gevoeld hoe verdrietig ik was op bepaalde momenten dan had ik me ook niet afgevraagd waar ik mezelf was verloren en waarom. Als het niet schuurde, had ik ook niet moeten kijken. Dan was alles gewoon comfortabel bij het oude gebleven.
Was dat leuk, dat ik moest kijken en moest toegeven dat wat ik dacht dat goed zat eigenlijk niet zo goed zat? Neen gij.
Het was verschrikkelijk, soms. En nodig.
En kwetsbaar en oncomfortabel as fuck.
Het vraagt moed om dingen in vraag te stellen en het voelt heel kwetsbaar om je eigen crap te beginnen cutten en de verhalen die je soms al heel je leven gelooft over flink zijn en dankbaar en een goed mens zijn tegen het licht te beginnen houden. Het voelt niet direct als “I was blind and now I can see.” Het uit zich soms eerst in heel moe zijn. Niet meer vooruit te branden. Beginnen wenen in een vergadering zonder te weten waarom.
Ontploffen tegen je partner en kinderen zonder aanwijsbare reden.
Het gevoel dat al je zenuwen plots bloot liggen en het niet meer gaat. Dat je het niet meer weet en geen idee hebt wanneer je het wel zult weten.
Mijn oproep vandaag is om meer te luisteren naar wat zeer doet en wringt en scheef zit en te stoppen met jezelf te sussen met dankbaar moeten zijn.
Luister naar je buikgevoel als je voelt dat er verschil zit op wat iemand zegt en wat die doet. Voel het echt en vraag je af wat dat gevoel je te vertellen heeft over waar jij meer van nodig hebt en waar minder. Waar je jezelf aan het negeren en in slaap aan het wiegen bent.
En wees niet bang voor dat voelen. Ik heb geleerd dat een emotie, als je die zou moeten omschrijven tegen een buitenaards wezen, niet meer is dan een trilling in je lichaam.
Zelfs vreselijke emoties als schaamte en schuld, als je die moet omschrijven aan iemand die ze niet kent, dan is het iets als: ik voel een beetje warmte en wat kriebels in mijn benen en armen en mijn buik en dan is het zoals jeuk en eigenlijk ook niet erger dan dat.
Maar we zijn zo ongelooflijk bang om die trillingen te ervaren dat we alles liever zouden doen dan dat. Dan gewoon blijven zitten met die enigszins oncomfortabele kriebel tot hij passeert en blijkt dat we het overleefd hebben. Eten, drinken, weglopen in ons werk, in het jagen naar externe validatie, scrollen, naar porno kijken, wat dan ook jouw geprefereerde middel is om weg te lopen en het niet te voelen. Of om het met de woorden van Edgar Allen Poe te zeggen: “Ik beleef absoluut geen plezier aan de stimulerende middelen waar ik me soms als een waanzinnige aan te buiten ga. Ik heb mijn leven, reputatie en verstand niet in gevaar gebracht door genot na te streven, maar door mijn wanhopige pogingen om aan kwellende herinneringen te ontsnappen.”
Ik weet niet of jij dat herkent, maar ik heb mijn eigen relatie met alcohol al regelmatig zo omschreven. Als de snelste vakantie uit mijn eigen hoofd. Weg van mijn eigen strenge stem en vernietigende feedback op van alles en nog wat. Doodsbang om echt te kijken en te luisteren naar wat tussen mijn oren gebeurde. Maar het was uiteindelijk de enige manier.
Stoppen met verdoven en beginnen kijken. Zonder mezelf de schuld te geven voor mijn eigen ondankbaarheid of wat dan ook.
Geef jezelf de toestemming om te luisteren naar je frustratie en waar je jezelf in slaap sust met “het is allemaal zo erg niet” en “dat is niet voor mij weggelegd en ik moet content zijn met wat ik heb” en “het is overal wel iets”.
Ja, vaneigens is het overal wel iets. Maar dat wil niet zeggen dat je het jezelf niet mag gunnen om iets te veranderen als het niet gaat zoals je wilt. Of als je het gevoel hebt dat je verder van jezelf verwijderd raakt dan je wilt en eigenlijk compleet geen benul meer hebt van wat je wilt doen en zijn. Gebruik je frustratie en al je andere gevoelens als brandstof voor verandering. Negeer ze niet en stop met jezelf te negeren. Vertrouw erop dat je het aankunt om de juiste vragen te stellen en het antwoord niet onmiddellijk te weten.
Vandaag zeg ik -hopelijk samen met jou- foert tegen verdoven en vermijden, en ja tegen durven luisteren naar de stem die zegt dat je meer mag vragen en verwachten en dat je niet alleen moet ondergaan en overleven. Dat wat wij aanzien als normaal misschien helemaal niet zo normaal is. Dat het feit dat we ziek worden misschien niet aan ons ligt, maar aan wat we hebben geleerd dat we moeten zijn en doen en bereiken.
En als het allemaal veel is en je niet weet waar beginnen, schakel dan asjeblieft hulp in. Door naar je huisarts te gaan en te zeggen dat het lastig is. Door een therapeut of coach te zoeken die je kan helpen om naar je eigen verhalen te kijken. Door het erover te hebben met mensen die dicht bij je staan. Niet mee inzitten, doen. Je bent niet alleen, en je mag zeggen dat het zwaar is.
Ik wil graag afsluiten met woorden van psychiater Elisabeth Kübler-Ross, die je misschien kent van haar werk rond de verschillende fases van rouw. Zij zei: “De mooiste mensen die we hebben gekend zijn zij die met verslagenheid te maken hebben gehad, die lijden kenden, worstelden, verlies leden en hun weg uit deze diepten vonden.”
Ik ben het met haar eens, en ik wens het ons allemaal toe.
Oh, en dan nog iets! Iets helemaal anders. Ik heb nu ook een antwoordapparaat, waarop je vragen voor me kunt inspreken. Je vindt de link in de show notes. Ik hoor heel graag eens van jullie. En misschien komt er wel eens een ask me anything aflevering van.
Tot binnenkort!